آیین نامه تشکیل شورای ‌عالی آمایش سرزمین مستند به بند (الف) ماده 32 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه مصوب 1399/08/21 هیات وزیران

شناسنامه آیین نامه تشکیل شورای ‌عالی آمایش سرزمین:

شماره روزنامه رسمی:22046

تاریخ روزنامه رسمی:1399/09/03

شماره ابلاغ:97648/ت57210هـ

تاریخ ابلاغ:1399/08/28

مرجع تصویب: هیات وزیران

تاریخ تصویب:1399/08/21

بیشتر بخوانید:

مقررات احکام دائمی برنامه های توسعه

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه تشکیل شورای ‌عالی آمایش سرزمین (مقررات اراضی و املاک)

موضوعات اراضی و املاک و مسکن در نظریات مشورتی

اراضی، املاک و مسکن در آرای وحدت رویه قضایی

موضوعات مسکن و اراضی و املاک در آرای دیوان عدالت اداری

مقررات مرجع:

ماده 32 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395: به‌ منظور استقرار نظام راهبری توسعه سرزمین و نظارت بر اجرای آن «شورای ‌عالی آمایش سرزمین» با مسوولیت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با وظایف زیر تشکیل می ‌‌شود:

الف ـ

1 ـ بررسی و نظارت بر اجرای نظام راهبری توسعه سرزمین و تنظیم روابط ارکان و اجزای آن

2 ـ بررسی، ‌تصویب، هماهنگی و نظارت مستمر بر تهیه برنامه ‌ها و طرحهای توسعه سرزمین در سطوح ملی، منطقه‌ ای و استانی

3 ـ بررسی برنامه‌ های اجرائی آمایش سرزمین و اسناد آمایش ملی، منطقه‌ ای و استانی

4 ـ نظارت بر اجرای اصول و ضوابط ملی آمایش سرزمین در سطوح ملی، منطقه‌ ای و استانی و ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرائی ذی ‌ربط

تبصره ۱ـ دستگاههای اجرائی مکلفند برنامه‌ های عملیاتی خود را به‌ گونه ‌ای تنظیم و اجراء کنند کـه زمینه تحقق جهت ‌گیری‌ های آمایش سرزمین فراهم آید.

تبصره 2 ـ نظارت بر اجرای مصوبات شورا بر عهده دبیرخانه (سازمان برنامه و بودجه کشور) است. شورا می ‌تواند برای انجام وظایف خود نسبت به تشکیل کارگروه های موضوعی یا موضعی اقدام کند.

تبصره 3 ـ ترکیب اعضای شورا علاوه بر رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور عبارتند از: وزیران کشور، اطلاعات، جهاد کشاورزی، امور اقتصادی و دارایی، راه و شهرسازی، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و سه نفر صاحب ‌نظر شاغل در دستگاههای اجرائی به انتخاب رئیس ‌جمهور

تبصره 4 ـ دولت موظف است در برنامه ‌ریزی‌ های آمایش سرزمین همواره سیاست ‌های خشکی و دریایی را تواماً لحاظ نماید.

متن آیین نامه تشکیل شورای ‌عالی آمایش سرزمین:

هیات وزیران در جلسه 1399/08/21 به پیشنهاد شماره 473704 مورخ 1398/08/26 سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد تبصره ماده (32) قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395 آیین نامه اجرایی بند (الف) ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

1 ـ شورای عالی: شورای عالی آمایش سرزمین.

2 ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.

3 ـ دبیرخانه: دبیرخانه شورای عالی.

4 ـ کمیسیون: کمیسیون تخصصی شورای عالی.

5 ـ کمیته های فنی: کمیته های دبیرخانه شورای عالی.

6 ـ شورای هماهنگی: شورای هماهنگی توسعه منطقه ای.

7 ـ قانون: قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395

8 ـ طرح های ویژه: طرح های بخشی یا فرابخشی با ماهیت آمایشی و با حوزه تاثیرگذاری یک یا چند استان و اثرگذار بر مدیریت سرزمین هستند کـه تهیه آنها به دلایل خاص طبیعی یا عملکردی یا ضرورت های کارشناسی و مدیریتی مستلزم اتخاذ رویکرد ویژه می باشد.

نیاز به تهیه این نوع طرح ها توسط دستگاه ها و مراجع مرتبط، به شورای عالی به عنوان مرجع سیاست گذاری آمایش و توسعه سرزمینی اعلام می شود. شورای عالی با ارزیابی مقیاس طرح و در صورت تایید ضرورت و ویژه بودن آن، چهارچوب پیشنهادی تهیه طرح، محتوا و خروجی مورد انتظار را ارزیابی نموده و مرجع تهیه و بررسی و تصویب آن را مشخص و تصویب می کند.

ماده 2 ـ به منظور استقرار نظام راهبری توسعه سرزمین و نظارت بر اجرای آن از جمله تحقق نظام کارآمد برنامه ریزی و مدیریت توسعه سرزمین، انتظام بخشی به سازمان فضایی سرزمین، هماهنگ سازی توسعه بخشی ـ منطقه ای، فراهم سازی توسعه متوازن و پایدار و عدالت اجتماعی و بین نسلی میان مناطق و استان ها و هماهنگ سازی جریان توسعه در سطوح ملی، منطقه ای و استانی، شورای عالی تشکیل می شود.

ماده 3 ـ ارکان شورای عالی به شرح زیر است:

1 ـ کمیسیون تخصصی شورای عالی.

2 ـ دبیرخانه.

3 ـ شوراهای هماهنگی توسعه منطقه ای کشور.

ماده 4 ـ وظایف شورای عالی به شرح زیر است:

۱ ـ بررسی و نظارت بر اجرای نظام راهبری توسعه سرزمین و تنظیم روابط ارکان و اجزای آن.

۲ ـ بررسی، تصویب، هماهنگی و نظارت مستمر بر تهیه برنامه ها و طرح های توسعه سرزمین در سطوح ملی، منطقه ای و استانی.

۳ ـ بررسی برنامه های اجرایی آمایش سرزمین و اسناد آمایش ملی، منطقه ای و استانی.

۴ ـ نظارت بر اجرای اصول و ضوابط ملی آمایش سرزمین در سطوح ملی، منطقه ای و استانی و ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی ذی ربط.

ماده 5 ـ اعضای شورای عالی به شرح زیر است:

1 ـ رییس سازمان برنامه و بودجه کشور (رییس شورای عالی).

2 ـ وزیر کشور.

3 ـ وزیر اطلاعات.

4 ـ وزیر جهاد کشاورزی.

5 ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی.

6 ـ وزیر راه و شهرسازی.

7 ـ وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

8 ـ رییس سازمان حفاظت محیط زیست

9 ـ رییس سازمان پدافند غیر عامل کشور.

10 ـ سه نفر صاحب نظر شاغل در دستگاه های اجرایی به انتخاب رییس جمهور.

ماده 6 ـ اسناد توسعه سرزمینی کـه باید به تصویب نهایی شورای عالی برسد، به شرح زیر است:

1 ـ سند ملی آمایش سرزمین: سندی راهبردی کـه بر مبنای سیاست های کلی آمایش سرزمین و اصول مصوب آمایش سرزمین، در پی سازماندهی فضای توسعه و بسترسازی برای تحقق توسعه پایدار و متوازن سرزمین است. این سند به عنوان فرادست سند توسعه سرزمینی کشور، بازتاب سرزمینی سازمان فضایی افق توسعه یافتگی کشور بوده و از طریق آینده نگاری، سیاست گذاری و فرصت سازی توسعه بخش ها و مناطق، زمینه توسعه درون زا و برون نگر و نیز توسعه منابع انسانی به عنوان رکن اصلی آمایش سرزمین را فراهم می نماید.

2 ـ سند منطقه ای آمایش سرزمین: سندی راهبردی کـه با اتکا بر سیاست های کلی و اصول مصوب آمایش سرزمین و مبتنی بر جهت گیری ها، خطوط کلی توسعه و نظام تقسیم کار ملی و منطقه ای منتج از سند ملی آمایش سرزمین با هدف توسعه متوازن و پایدار و عدالت اجتماعی و بین نسلی و بهره گیری از قابلیت ها، استعداد های سرزمینی و مزیت های مناطق (مصوب شورای عالی) در چهارچوب توسعه درون زا و هم پیوند منطقه ای تنظیم می گردد تا از این طریق ارتباط منطقی میان سطح ملی و استانی آمایش برقرار شود.

3 ـ سند استانی آمایش سرزمین: سندی راهبردی کـه مبتنی بر خطوط کلی و جهت گیری ـ های اسناد ملی و منطقه ای آمایش سرزمین و نظام تقسیم کار ملی و منطقه ای منتج از آن، با هدف توسعه منابع انسانی، حفاظت از محیط زیست و صیانت و بهره برداری بهینه از منابع طبیعی، حفظ حقوق نسل های آینده، رفع عدم تعادل ها و محرومیت ها، شکوفاسازی اقتصاد استان و تقویت پیوند آن با اقتصاد منطقه ای و ملی و همچنین ایفای نقش موثر و سازنده استان در فرایند توسعه منطقه ای و ملی تنظیم می گردد.

4 ـ سایر اسناد از جمله جهت گیری های ملی آمایش سرزمین، نظریات پایه توسعه و چشم اندازهای بلند مدت توسعه ملی، منطقه ای و استانی و نظایر آن مرتبط با آمایش.

تبصره ـ مجموعه ای از نهادها، اسناد، رویه ها و تدابیری کـه با تکیه بر نتایج و رهنمودهای آمایش سرزمینی (مستخرج از اسناد ملی، منطقه ای و استانی آمایش سرزمین، آیین نامه ها و بخشنامه ها و سایر مصوبات شورای عالی) نسبت به طرح ریزی چهارچوب سیاست گذاری توسعه سرزمین، ایجاد هماهنگی های بخشی ـ منطقه ای، بهره وری از سرمایه های انسانی، منابع و فرصت های سرزمین در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و استانی اهتمام می نماید، نظام راهبری توسعه سرزمین را تشکیل می دهند.

ماده 7 ـ اسناد توسعه سرزمینی به شرح زیر باید قبل از تصویب نهایی در مراجع ذی صلاح، از حیث انطباق با سیاست ها، اصول، جهت گیری ها و اسناد آمایش سرزمین به تایید شورای عالی برسد:

1 ـ طرح های ویژه آمایش در مقیاس ملی، منطقه ای و استان.

2 ـ اسناد و برنامه های کلان و راهبردی بخش ها (مربوط به دستگاه های اجرایی).

3 ـ اسناد مرتبط با نظام برنامه ریزی کلان کشور.

ماده 8 ـ به منظور یکپارچه سازی و هماهنگی میان مطالعات و اجرای نتایج آمایش سرزمینی، کلیه اسنادی کـه با عنوان یا مضمون آمایش و توسعه منطقه ای در دستگاه های اجرایی مورد تدوین قرار می گیرند (از جمله آمایش آموزش عالی و صنعت) باید قبل از تصویب نهایی، توسط شورای عالی بررسی و تایید شوند.

تبصره ـ تشخیص ضرورت بررسی و طرح اسناد مذکور در شورای عالی با پیشنهاد دبیرخانه و تایید کمیسیون خواهد بود.

ماده 9 ـ کمیسیون به عنوان رکن مشورتی و تصمیم ساز شورای عالی با هدف بررسی و اظهارنظر تخصصی بر روی موضوعات ارجاع شده، تحقق نظام یکپارچه برنامه ریزی و مدیریت توسعه سرزمین و ارتقای هماهنگی و هم افزایی بین بخشی در پیشبرد فرایندهای توسعه سرزمینی با وظایف زیر تشکیل می شود:

1 ـ بررسی و اظهارنظر در خصوص:

الف ـ برنامه ها و طرح های توسعه سرزمینی در سطوح ملی، منطقه ای و استانی برای ارایه به شورای عالی.

ب ـ گزارش های نظارتی برنامه ها و طرح های توسعه سرزمینی و گزارش های عملکردی دستگاه های اجرایی.

پ ـ گزارش ها و متن پیش نویس مصوبات و موارد ارجاعی از سوی دبیرخانه.

ت ـ موضوعات ارجاع شده از طرف شورای عالی.

2 ـ بررسی پیشنهادها و موضوعات اولویت دار پیشنهادی دبیرخانه برای طرح در شورای عالی.

3 ـ بررسی برنامه، طرح و تصمیمات اتخاذ شده در شورای هماهنگی از حیث انطباق با اصول، جهت گیری ها و اسناد توسعه سرزمینی.

4 ـ سایر موارد مرتبط به تشخیص رییس کمیسیون.

ماده 10 – اصلاح 1400/05/03 ـ اعضای کمیسیون (در سطح معاون وزیر یا معاون سازمان یا نماینده تام الاختیار) به شرح زیر است:

1 ـ سازمان برنامه و بودجه کشور (رییس کمیسیون).

2 ـ رییس امور ذی ربط آمایش سرزمین در سازمان (دبیر کمیسیون).

3 ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.

4 ـ وزارت اطلاعات.

5 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی.

6 ـ وزارت امور خارجه.

7 ـ وزارت آموزش و پرورش.

8 ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

9 ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.

10 ـ وزارت جهاد کشاورزی.

11 ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

12 ـ وزارت راه و شهرسازی.

13 ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت.

14 ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

15 ـ وزارت کشور.

16 ـ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.

17 ـ وزارت نفت.

18 ـ وزارت نیرو.

19 ـ سازمان حفاظت محیط زیست.

20 ـ سازمان اداری و استخدامی کشور.

21 ـ معاونت حقوقی رییس جمهور.

22 ـ اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران (اتاق ایران)

23 ـ دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی.

24 ـ سازمان پدافند غیر عامل.

25 ـ معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم.

26 ـ معاونین سایر دستگاه های اجرایی و مقامات و مسئولین محلی یا نمایندگان بخش عمومی حسب مورد به تشخیص رییس کمیسیون.

ماده 11 ـ دبیرخانه در سازمان مستقر بوده و نماینده سازمان به عنوان دبیر شورای عالی و رییس دبیرخانه شورای عالی تعیین می شود. مهمترین وظایف دبیرخانه به شرح زیر است:

1 ـ سازماندهی و راهبری مطالعات موردنیاز.

2 ـ تهیه، تنظیم و ارسال دعوت نامه، دستور جلسات و صورتجلسه برای اعضای شورای عالی.

3 ـ تهیه، تنظیم و ابلاغ مصوبات شورای عالی.

4 ـ پیگیری و نظارت بر اجرای مصوبات شورای عالی.

5 ـ ضبط و نگهداری گزارش ها، اسناد و اطلاعات، مذاکرات و مصوبات شورای عالی.

6 ـ تهیه و تدوین گزارش های نظارتی جهت ارایه به شورای عالی.

7 ـ تشکیل جلسات کمیسیون و تنظیم گزارش های کمیسیون برای طرح در جلسات شورای ـ عالی.

8 ـ اخذ و بررسی گزارشات عملکردی دستگاه های اجرایی در راستای تبصره (1) بند (الف) ماده (32) قانون.

9 ـ تایید اسناد کالبدی در مقیاس ملی و منطقه ای از حیث انطباق با سیاست ها، اصول، جهت گیری ها و اسناد آمایش سرزمین قبل از تصویب نهایی در مراجع ذی صلاح.

ماده 12 ـ در اجرای تبصره (2) بند (الف) ماده (32) قانون، تشکیل کارگروه های موضوعی و یا موضعی و کمیته های فنی مربوط، حسب تشخیص و ضرورت، به پیشنهاد دبیرخانه و تایید شورای عالی با اعضا و شرح وظایف مشخص در سطوح ملی، منطقه ای و استانی قابل تشکیل است.

ماده 13 ـ در راستای اصل (48) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با هدف هماهنگی، سیاست گذاری، پیگیری و پیشبرد سریع تر امور توسعه و پیشرفت مناطق مختلف کشور، ایجاد تعادل و توازن در استان ها و مناطق و دسترسی آنها به سرمایه و امکانات لازم به فراخور نیازها و استعدادهای رشد، شوراهای هماهنگی توسعه منطقه ای، ذیل شورای عالی و براساس منطقه بندی مصوب شورای عالی با وظایف و اختیارات زیر تشکیل می شود:

1 ـ ایجاد هماهنگی های بین استانی و بین منطقه ای در بهره گیری از منابع و ظرفیت ها و فعالیت های اقتصادی و اجتماعی و بهره برداری از فضاهایی چون مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی، بنادر، توسعه صادرات، گردشگری و نظایر آن.

2 ـ ارتقای هماهنگی میان مداخلات فضایی بخش ها (اعم از ساخت، توسعه و تکمیل مستحدثات و زیرساخت ها) در منطقه.

3 ـ بررسی و رفع تعارضات و ناسازگاری های میان نتایج مطالعات و اسناد آمایش استان ها.

4 ـ بررسی و اعمال هماهنگی های بخشی ـ منطقه ای در تدوین اسناد توسعه سرزمینی در سطح مناطق (از جمله مطالعات آمایش منطقه ای و استانی و طرح های کالبدی منطقه ای).

5 ـ بررسی و انجام امور ارجاعی شورای عالی و سایر مراجع قانونی فرادست.

ماده 14 ـ اعضای شوراهای هماهنگی منطقه ای به شرح زیر است:

1 ـ استانداران استان های هر منطقه.

2 ـ روسای سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان های هر منطقه.

3 ـ رییس امور مرتبط با آمایش در سازمان برنامه و بودجه کشور.

4 ـ نماینده ویژه رییس سازمان برنامه و بودجه کشور کـه از میان اشخاص صلاحیت دار انتخاب می شود.

5 ـ روسا و مدیران کل دستگاه های ذی ربط ملی و استانی و سایر اشخاص از جمله متخصصان توسعه، حسب مورد و ضرورت به پیشنهاد استانداران منطقه و تایید رییس امور مرتبط با آمایش سازمان.

ماده 15 ـ سازمان موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، دستورالعمل های مربوط به شیوه برگزاری و فعالیت شورای عالی، کمیسیون و شورای هماهنگی را تدوین و به تصویب شورای عالی برساند.

معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری